تفاوت‌ چشمگیر کیفیت بالا رفتن سن در کشورهای مختلف

براساس یک پژوهش علمی جدید، سنی که افراد در آن مشکلات جسمی یک فرد ۶۵‌ ساله را تجربه می‌کنند، در میان کشورهای مختلف متفاوت است و اختلاف دو کشوری که بالاترین و پایین‌ترین رتبه را در این گستره دارند، حدود ۳۰ سال است! پژوهشگران دریافتند افراد ۷۶‌ ساله‌ی ژاپنی و ۴۶‌ ساله‌ی کشور پاپوآ گینه نو همان مشکلات جسمی را دارند که افراد به‌طور میانگین در ۶۵‌ سالگی دارند. دکتر آنجلا چانگ، مؤلف اصلی و عضو فوق دکترا از مرکز تحولات و پیش‌بینی‌های بهداشتی در دانشگاه واشنگتن می‌گوید: بسته به نوع مشکلات سلامتی ناشی از پیری و بدون درنظر‌گرفتن سن شناسنامه‌ای، این میزان اختلاف در یافته‌ها نشان می‌دهد که افزایش امید به ‌زندگی در سنین بالاتر می‌تواند یک فرصت یا یک تهدید برای رفاه کلی جمعیت‌ها باشد. مشکلات جسمی ناشی از بالارفتن سن، ممکن است منجر به بازنشستگی زودتر از موعد، نیروی کار کم‌تر و هزینه‌های درمانی بالاتر شود. مسئولان دولتی و افراد دیگری که تحت‌تاثیر نظام سلامتی قرار می‌گیرند، باید متوجه باشند که افراد چه زمانی شروع به رنج‌بردن از اثرات منفی پیری می‌کنند. این اثرات منفی شامل عملکرد ضعیف و ازبین‌رفتن توانایی‌های جسمی، ذهنی و شناختی از میان ۹۲ مشکل بررسی‌شده هستند. پنج مورد از این مشکلات قابل رؤیت، ۸۱ مورد غیرقابل‌رؤیت و ۶ مورد نوعی جراحت هستند. ۷۶‌ ساله‌های ژاپنی و ۴۶‌ ساله‌های اهل پاپوآگینه‌نو همان مشکلات جسمی را دارند که افراد به‌طور میانگین در ۶۵‌سالگی دارند چانگ این پژوهش را اولین پژوهش از نوع خود می‌داند. درحالی‌که معیارهای سنتی پیری، تنها به طول عمر بیشتر می‌پردازند، این پژوهش هم سن شناسنامه‌ای و هم سرعت تاثیرگذاری بالارفتن سن را بر زوال سلامتی بررسی می‌کند. پژوهشگران «بار بیماری‌های مرتبط با سن» را با جمع‌آوری تمام سال‌های ازدست‌رفته به علت بیماری، ناتوانی و مرگ زودهنگام (DALY) مربوط‌به ۹۲ بیماری ذکرشده محاسبه کردند. این یافته‌ها سال‌های ۱۹۹۰ تا ۲۰۱۷ را در ۱۹۵ کشور جهان پوشش می‌دهند. برای مثال، در سال ۲۰۱۷، مردم کشور پاپوآ گینه نو بالاترین میزان بیماری‌های مرتبط با سن را با بیش از ۵۰۰ DALY در ازای هر هزار فرد بزرگسال داشتند؛‌ یعنی چهار برابر مردم سوئیس که برای هر هزار نفر، تنها ۱۰۰ DALY وجود داشت. ایالات متحده دارای رتبه ۵۳ام با ۱۶۱/۵ DALY در ازای هر هزار نفر بود. الجزایر یک رتبه بالاتر از آمریکا در رتبه ۵۲ام با ۱۶۱ DALY و ایران در رتبه ۵۴ام جهان با ۱۶۴/۸ DALY در ازای هر هزار نفر قرار داشت. چانگ و پژوهشگران دیگر، همچنین از افراد ۶۵‌ ساله‌ در متوسط جهانی به‌عنوان گروه مرجع استفاده کردند تا سنی را محاسبه کنند که در آن، مردم هر کشور میزان مشابهی از بار بیماری را تجربه می‌کنند. آن‌ها اختلافات چشمگیری را در کیفیت بالارفتن سن افراد مشاهده کردند. در رتبه اول، ژاپنی‌های ۷۶‌ ساله همان بار مشکلات سنی را تجربه‌ می‌کنند که ۴۶‌ ساله‌های گینه‌نو که رتبه آخر را در ۱۹۵ کشور جهان به دست آوردند. ایالات متحده، رتبه ۵۴ام را با ۶۸/۵ سال داشت، درست بین ایران (۶۹ سالگی) و آنتیگوا و باربودا (۶۸/۴ سالگی). مقاله‌های مرتبط آیا ما بیشتر از اجدادمان عمر می‌کنیم؟ آیا طول عمر انسان سقف محدودی دارد؟ آیا نسل ما بر پیری و مرگ غلبه خواهد کرد؟ محققان می‌گویند: شروع پیری از جوانی آغاز می‌شود عنوان پژوهش این بود: «بررسی بالارفتن سن جمعیت‌ها: تجزیه و تحلیل بار جهانی بیماری‌ها در سال ۲۰۱۷» و سایر یافته‌های آن از این قرار بودند: بار بیماری‌های مرتبط با سن در طول زمان از سال ۱۹۹۰ تا ۲۰۱۷، در سرتاسر جهان کاهش یافته و نشان‌دهنده کاهش شدت بیماری‌ها و مرگ‌ومیر ناشی از سن است. در سال ۲۰۱۷، مردم ۱۰۸ کشور دنیا، مشکلات مربوط‌به بالارفتن سن را زودتر تجربه کردند اما در ۸۷ کشور دیگر، شروع مشکلات مربوط‌به پیری دیرتر بود. در سرتاسر جهان، بیماری‌های مربوط‌به پیری با بیشترین میزان مرگ‌ومیر و DALY این‌ها بودند: بیماری قلبی ایسکمیک، خونریزی مغزی و انسداد مزمن ریوی. کشورهایی که بالاترین سن معادل با افراد ۶۵‌ ساله را در سال ۲۰۱۷ داشتند این‌ها بودند: ۱. ژاپن: ۷۶/۱ سال ۲. سوئیس: ۷۶/۱ ۳. فرانسه: ۷۶ ۴. سنگاپور: ۷۶ ۵. کویت: ۷۵/۳ ۶. کره جنوبی: ۷۵/۱ ۷. اسپانیا: ۷۵/۱ ۸. ایتالیا: ۷۴/۸ ۹. پورتوریکو: ۷۴/۶ ۱۰. پرو: ۷۴/۳ و کشورهایی که پایین‌ترین سن معادل با افراد ۶۵‌ ساله را داشتند: ۱. پاپوآ گینه نو: ۴۵/۶ سال ۲. جزایر مارشال: ۵۱ ۳. افغانستان: ۵۱/۶ ۴. وانواتو: ۵۲/۲ ۵. جزایر سلیمان: ۵۳/۴ ۶. جمهوری آفریقای مرکزی: ۵۳/۶ ۷. لسوتو: ۵۳/۶ ۸. کیریباتی: ۵۴/۲ ۹. گینه بیسائو: ۵۴/۵ ۱۰. ایالات فدرال میکرونزی: ۵۵ کشورهایی که کمترین میزان بار مشکلات سنی را در سال ۲۰۱۷ داشتند: ۱. سوئیس: ۱۰۴/۹ DALY در هر هزار بزرگسال با ۲۵ سال سن و بالاتر ۲. سنگاپور: ۱۰۸/۳ ۳. کره جنوبی: ۱۱۰/۱ ۴. ژاپن: ۱۱۰/۶ ۵. ایتالیا: ۱۱۵/۲ ۶. کویت: ۱۱۸/۲ ۷. اسپانیا: ۱۱۹/۲ ۸. فرانسه: ۱۱۹/۳ ۹. اسرائیل: ۱۲۰/۲ ۱۰. سوئد: ۱۲۲/۱ کشورهایی که بیشترین میزان بار مشکلات سنی را در سال ۲۰۱۷ داشتند: ۱. پاپوآ گینه نو: ۵۰۶/۶ DALY در هر هزار بزرگسال با ۲۵ سال سن و بالاتر ۲. جزایر مارشال: ۳۹۶/۶ ۳. وانواتو: ۳۹۲/۱ ۴. افغانستان: ۳۸۰/۲ ۵. جزایر سلیمان: ۳۶۸ ۶. جمهوری آفریقای مرکزی: ۳۶۴/۶ ۷. لسوتو: ۳۶۰/۵ ۸. کیریباتی: ۳۴۷/۵ ۹. گینه بیسائو: ۳۴۳/۴ ۱۰. اریتره: ۳۲۵/۷

مغز چگونه خاطره بد را پاک می‌کند؟

مطالعه‌ای جدید با هدایت دانشمندانی در تگزاس، نشان می‌دهد عمل ارادی فراموش‌کردن با افزایش درگیری قشر مغز با اطلاعات ناخواسته همراه است. به‌عبارتِ‌دیگر، برای فراموش‌کردن خاطرات واقعا نیاز داریم که روی آن‌ها تمرکز کنیم. تریسی وانگ، از دانشگاه تگزاس توضیح می‌دهد:

برای مکانیسم فراموشی، حد متوسطی از فعالیت مغز حیاتی است. اگر فعالیت مغز خیلی قوی باشد، موجب تقویت خاطره می‌شود و اگر خیلی ضعیف باشد، نمی‌توانید آن را تغییر دهید.

تلاش برای فراموش‌کردن فعالانه‌ی خاطرات ناخواسته، فقط به پیشگیری از تجمع اطلاعات بیهوده در مغز کمک نمی‌کند. افزون‌براین، به افراد اجازه می‌دهد از تجربیات دردناک و عواطفی عبور کنند که دوست ندارند به‌خاطر بیاورند. این همان بخش دلخواه دانشمندان علوم اعصاب است. جارود لوییس پیکاک، یکی از پژوهشگران مطالعه‌ی مذکور می‌گوید:

شاید بخواهیم خاطراتی را که موجب بروز واکنش‌های ناهنجار می‌شوند، مانند خاطرات حاصل از ضربه‌ای روحی را دور بریزیم تا بتوانیم در تجربیات جدید واکنش سازگارتری نشان بدهیم. پژوهش‌های پیشین نشان داده‌اند توانایی فراموش‌کردن ارادی مسائل را داریم؛ اما اینکه مغز ما چگونه این کار را انجام می‌دهد، هنوز سؤال است.

فراموشی در سطح عصبی

در پژوهش‌های قبلی درباره‌ی فراموشی ارادی، به فعالیت مغز در قشر پیش‌پیشانی و مرکز حافظه‌ی مغز یعنی هیپوکامپ توجه شده است. پژوهشگران در مطالعه‌ای جدید، به بخش دیگری از مغز توجه کردند که قشر گیجگاهی‌‌شکمی (Ventral Temporal Cortex) نامیده می‌شود و به پردازش و طبقه‌بندی محرک‌های دیداری کمک می‌کند.

در آزمایشی با حضور ۲۴ فرد جوان سالم، به شرکت‌کنندگان تصاویری از صحنه‌ها و چهره‌های افراد نشان داده شد و سپس، از آن‌ها خواسته شد هرکدام از آن تصاویر را به‌خاطر بیاورند یا فراموش کنند. در طول آزمایش، فعالیت مغز هرکدام از شرکت‌کنندگان را دستگاه‌های fMRI ثبت کرد. پژوهشگران هنگام بررسی میزان فعالیت ناحیه‌ی قشر گیجگاهی‌شکمی مغز شرکت‌کنندگان متوجه شدند عمل فراموش‌کردن ارادی درمقایسه‌با به‌خاطرآوردن، نیروی بیشتری از مغز می‌گیرد. پژوهشگران در مقاله‌ی خود نوشتند:

تصاویری که به‌دنبال دستورالعمل فراموشی از قشر گیجگاهی‌شکمی حاصل شد، درمقایسه‌با تصاویری که پس از دستورالعمل یادآوری ثبت شده بود، نشان‌دهنده‌ی پردازش بیشتر در این منطقه از مغز هنگام فراموشی بودند. این افزایش در پردازش، به‌‌ویژه درمواقعی که سطح فعالیت متوسطی وجود داشت، به فراموشی بیشتری منجر می‌شد.

البته فراموش‌کردن تصویری خاص، آزمایشی آزمایشگاهی است که با عبور از خاطرات دردناک حاصل از رویدادهای تجربه‌شده در جهان واقعی تفاوت دارد. بااین‌حال، پژوهشگران می‌گویند مکانیسم‌هایی که در آن‌ها دخالت دارند، احتمالا یکسان هستند و آگاهی از چگونگی فعال‌کردن آن‌ها، مزیت بزرگی برای افرادی است که نیاز دارند چیزی را فراموش کنند. مخصوصا اینکه این یافته‌ها بینش طبیعی ما برای سرکوب‌کردن مسائل ناخواسته را به‌مبارزه می‌طلبد و نشان می‌دهد برای فراموش‌کردن اطلاعات ناخواسته باید به آن‌ها بیشتر توجه کنیم. وانگ می‌گوید:

مهم‌تر اینکه این قصد فراموش‌کردن است که موجب فعال‌سازی حافظه می‌شود. هنگامی‌که این فعالیت به حدمتوسط برسد، خاطره متوقف می‌شود و به فراموشی آن تجربه منجر خواهد شد.

اقامت در هتل فضایی چگونه است؟

در آینده‌ای نزدیک، ایستگاه فضایی آرورا به‌عنوان اولین هتل گردشگری فضایی در مدار زمین قرار خواهد گرفت. این خبر به‌طور رسمی در آوریل سال گذشته در کنفرانس Space 2.0 در سن‌خوزه کالیفرنیا اعلام شد. این هتل با ابعاد یک جت خصوصی بزرگ در فاصله‌ی ۳۲۰ کیلومتری بالای سطح زمین میزبان میهمانان خواهد بود. میهمانان می‌توانند از چشم‌اندازهای خارق‌العاده‌ی سیاره‌ی زمین و نورهای شمال و جنوب آن لذت ببرند.

با تمام این‌ها، سفر فضایی کم‌هزینه نخواهد بود و هزینه‌ی سفری ۱۲ روزه به ایستگاه آرورا که برای سال ۲۰۲۲ برنامه‌ریزی شده، از ۹.۵ میلیون دلار برای هر شخص آغاز خواهد شد. بااین‌حال، به‌نقل از شرکت اوریون اسپن، سرمایه‌گذار ایستگاه فضایی آرورا، رزرو فهرست انتظار این سفر ۷ ماه قبل از پرتاب آغاز خواهد شد. فرانک بانگر، مؤسس و سرمایه‌گذار اوریون اسپن، دراین‌باره می‌گوید:

هدف ما چشاندن طعم زندگی فضانوردان به افراد عادی است؛ اما ممکن است اغلب میهمانان بخواهند از پنجره به بیرون نگاه کنند و با افرادی تماس بگیرند که می‌شناسند. تجربه‌ی واقعیت مجازی به‌نام هولودک (دستگاهی مجازی از مجموعه‌ی تلویزیونی پیشتازان فضا است که شرکت‌کنندگان آن در محیط‌های مختلف واقعیت مجازی قرار می‌گیرند) برای سرگرمی میهمانان در نظر گرفته شده است. با این قابلیت، میهمانان می‌توانند در فضا شناور شوند و روی ماه قدم بزنند یا حتی گلف بازی کنند.

ایستگاه آرورا را می‌توان هم‌زاد مجلل ایستگاه فضایی بین‌المللی (ISS) دانست. البته، این دو ایستگاه شباهت‌هایی با یکدیگر دارند: در هر دو، بازدیدکنندگان (چهار میهمان با دو تن از کارکنان) در کیسه‌های خواب متصل به یک سازه می‌خوابند و غذا به‌صورت منجمد و خشک سِرو می‌شود. قبل از پرتاب، از تمام میهمانان آزمایش سلامت گرفته می‌شود و در آزمایش‌های سلامت نیز شرکت می‌کنند.

ایستگاه آرورا

تعداد کمی از گردشگران ثروتمند می‌توانند از ایستگاه فضایی بین‌المللی بازدید کنند

جدا از دیدن ستارگان و زمین از فضا، پیش‌بینی می‌شود بازدیدکنندگان آرورا بخشی از زمان خود را برای آزمایش‌های جاذبه‌ی خُرد مثل پرورش غذا صرف کنند. دقیقا مشابه این کار را فضانوردان ISS انجام می‌دهند، با این تفاوت که به‌جای پردازش آب از ادرار میهمانان، آب کافی برای پرورش غذا دراختیار آن‌ها قرار می‌گیرد.

بخش زیادی از جامعه‌ی علمی این پروژه را جهشی بزرگ و اجتناب‌ناپذیر برای انسان می‌دانند؛ اما حتی درصورت اغراق رسانه‌ها نیز، باید بااحتیاط درباره‌ی چنین پروژه‌هایی صحبت کرد. کریستین لاسر، از مرکز پژوهشی گردشگری و حمل‌ونقل دانشگاه سنت‌گالن سوئیس، دراین‌باره می‌گوید:

ایستگاه آرورا پیشرفت بزرگی در گردشگری فضایی است؛ اما هنوز با اجرایی‌شدن واقعی فاصله دارد.

به‌گفته‌ی رابت ای. گولیچ، از دانشگاه هوانوردی امری ریدل که کلاس‌های گردشگری فضایی را برگزار می‌کند، در‌حال‌حاضر، گردشگری فضایی زمینه‌ای است که در آن، واقعیت و شایعه‌ و تخیل ترکیب شده‌اند؛ به‌طوری‌که تفکیک بین واقعیت و خیال دشوار است.

هر دو بر این مسئله توافق دارند که گردشگری فضایی فعلا درحد تئوری است. گردشگری فضایی در سال ۲۰۰۱ و زمانی‌ آغاز شد که دنیس تیتوی آمریکایی برای بازدیدی ۷ روزه از ایستگاه فضایی بین‌المللی، ۲۰ میلیون دلار به سازمان فضایی روسیه پرداخت کرد. برخی کشورها زمینه‌ای برای آینده‌ی این صنعت فراهم کرده‌اند؛ مثلا تنها در ایالات‌ متحده‌ی آمریکا، برنامه‌ریزی برای ساخت ۱۰ ایستگاه فضایی آغاز شده است.

اریک استالمر، رئیس فدراسیون هوافضای تجاری و بزرگ‌ترین مشوق پروژه‌ی آرورا، به قوانین آینده‌ی ایالات‌ متحده‌ی آمریکا در‌این‌زمینه با عنوان مصوبه‌ی رقابتی پرتاب فضایی تجاری اشاره می‌کند که در سال ۲۰۱۶، صادر شد و بر مسائلی مثل تعهد، تضمین خسارت، طرفین مسئول و خطر درزمینه‌ی گردشگری فضایی اشاره می‌کند.

گولیچ و لاسر هیچ‌کدام این پروژه را انکار نمی‌کنند؛ اما هر دو معتقدند باید صبر کرد و دید شرکت‌های گردشگری فضایی در‌این‌زمینه از چه روش‌هایی استفاده می‌کنند. استانداردهای مهندسی و امنیت برای ساخت ایستگاه فضایی تجاری اهمیت زیادی دارند.

بونگر معتقد است ایستگاه فضایی آرورا با برخورداری از فناوری جدید و سیستم‌های ساده و مساحت کمتر که از برخوردهای شهاب‌سنگی جلوگیری می‌کند، درمقایسه‌با ISS امنیت بیشتری دارد. باوجوداین، بونگر تأکید می‌کند تا زمان پرتاب نمی‌توان با قطعیت صحبت کرد. افزون‌براین، فرضیه‌ها هم سؤال‌های بیشتری به‌وجود می‌آورند. برای مثال، ایستگاه آرورا از کجا پرتاب می‌شود و چگونه باید میهمانان را از فضا به زمین بازگرداند؟

هزینه‌ی سفر به ایستگاه آرورا، تقریبا از ۹.۵ میلیون دلار به‌ازای هر مسافر آغاز می‌شود

علاوه‌براین در این صنعت، نمی‌توان تاریخ مشخص و قطعی برای اجرای پروژه‌ها تعیین کرد. برای مثال، ویرجین گلکتیک که در دسامبر اولین آزمون پرواز موفق به فضا را انجام داد، ۹ سال از زمان‌بندی عقب است. همچنین، SpaceX و Blue Origin هنوز مشغول آزمودن فضاپیماهای خود هستند و شرکت XCOR Aerospace نیز در سال ۲۰۱۷، اعلام ورشکستگی کرد. ممکن است نامزدهای مسن‌تر در فهرست‌های انتظار از این پروازها عقب بیفتند یا این پرواز برای شرایط سلامت آن‌ها مضر باشد. ماژول ایستگاه آرورا هم هنوز ساخته نشده است.

علاوه‌براین، باید مشکلات سلامتی را نیز در نظر گرفت. برای نمونه، افرادی که از قرارگرفتن در فضای بسته می‌ترسند، باید به اقامت در اتاقی با ابعاد ۱۳ در ۴ متر فکر کنند که پنجره‌ای هم ندارد. بدین‌دلیل که اشیاء، ازجمله مایعات بدن انسان، در جاذبه‌ی کم افزایش می‌یابند، میهمانان باید خود را برای سلفی‌های نامطلوب و رنگ‌پریده آماده کنند. به این‌ها باید حالت تهوع را هم اضافه کرد. البته شکم خود را با شرایط بی‌وزنی تطبیق می‌دهد.

تست پرواز

شرکت‌های خصوصی مانند SpaceX همچنان مشغول آزمودن فضاپیماهای خود هستند و هنوز گردشگری را به فضا نفرستاده‌اند

قرارگرفتن طولانی‌مدت در جاذبه‌ی صفر، استخوان‌ها را ضعیف می‌کند و ساختار مردمک چشم را تغییر می‌دهد. البته برای سفری ۱۲ روزه جای نگرانی نیست؛ اما برای کارکنان وضعیت متفاوت است. خوشبختانه جاذبه‌ی کم بر قاعدگی زنان تأثیر شدیدی نمی‌گذارد؛ اگرچه مشکلات نگه‌داری و دورانداختن لوازم بهداشتی و آب محدود برای شست‌وشو باعث می‌شود کارکنان زن از قرص برای عقب‌انداختن این دوران استفاده کنند.

خطرناک‌تر از هر چیز، ذرات بارداری هستند که وارد کابین می‌شوند و می‌توانند به آسیب‌های ژنتیکی منجر شوند. با اینکه ایستگاه‌های فضایی کاملا عایق هستند، بازهم درمقابل تشعشعات کیهانی ایمن نیستند. فضانوردان در گذشته، از مشاهده‌ی درخشش‌های ناگهانی نور خبر داده‌اند. به‌عقیده‌ی پژوهشگران، این جرقه‌ها تشعشعات کیهانی هستند که به عصب‌های بینایی یا لایه‌ی بینایی مغز برخورد می‌کنند. گولیچ هشدار می‌دهد:

نمی‌توانید مأموریت فضایی را به مأموریت سرنشین‌دار تجاری تبدیل کنید و باید در ابتدا این احتمال را بیازمایید. برای این کار، ابتدا باید آزمایش ایمنی و سازگاری با محیط و درنهایت، سودمندی اقتصادی عملیات را انجام داد.

اما لسر، توریسم فضایی را یک پیشرفت طبیعی می‌داند و اشاره می‌کند که محیط‌های سهل‌الوصول و خشن، تنها روند توریسم را کند می‌کنند اما مانع آن نمی‌شوند. او می‌گوید:

اگر به سی سال پیش بازگردید، رفتن به قطب جنوب غیرممکن بود و حالا مردم می‌توانند به بازدید از آن بپردازند. همیشه چنین‌ مرزهایی وجود داشته است و در این مقطع فضا آخرین مرزی است که باید به روی مردم گشوده شود؛ اما هنوز نمی‌توان از زمان قطعی برای عملی شدن چنین پروژه‌ای خبر داد.